Meisjes kregen in schooljaar '20/'21 opnieuw lager schooladvies

DEN HAAG - Meisjes in groep acht kregen in het schooljaar 2020/’21 een lager schooladvies dan in de jaren vóór de coronapandemie, net als een jaar eerder. Bij jongens lagen de schooladviezen weer iets hoger. In 2019/’20 pakten de schooladviezen voor zowel meisjes als jongens lager uit door het wegvallen van de eindtoets. De sekseverschillen in de schooladviezen zijn de afgelopen twee schooljaren toegenomen in het voordeel van jongens. Dit blijkt uit onderzoek van het CBS.

Eindtoets en schooladvies

Basisschoolleerlingen krijgen in groep 8, vóór 1 maart, het eerste schooladvies voor het vervolgonderwijs. Daarna maken leerlingen een eindtoets, waar ook een advies uit komt; het toetsadvies. Als dat toetsadvies hoger is dan het eerste schooladvies, moet de school het eerste advies heroverwegen en kán dit, in overleg met de ouders, naar boven worden bijgesteld. De basisschool is daar niet toe verplicht.

In het schooljaar 2019/’20 verviel de eindtoets als gevolg van de coronacrisis en was het eerste schooladvies ook meteen het definitieve advies. Dat leidde tot meer schooladviezen op de lagere niveaus en minder hoge schooladviezen. Vooral meisjes kregen een lager schooladvies omdat juist meisjes vaker dan jongens een hoger toetsadvies behalen dan hun eerste advies, waardoor hun schooladvies vaker naar boven wordt bijgesteld.

Meer meisjes met advies lager dan vmbo-g/t

Het aandeel meisjes met een schooladvies lager dan vmbo-g/t (gemengd/theoretisch) nam in het schooljaar 2020/’21 verder toe. In 2016/’17 kreeg 22,6 procent van de meisjes dat advies, in 2020/’21 was dat toegenomen tot 24,4 procent. Het aandeel meisjes met een schooladvies vmbo-g/t of havo nam iets verder af, van 46,3 procent in 2016/’17 naar 43,6 procent vorig schooljaar, terwijl het aandeel meisjes met een havo/vwo- of vwo-advies met 31,1 procent nauwelijks veranderde ten opzichte van 2018/’19 (30,9 procent).

Schooladvies jongens weer wat hoger

Meisjes haalden in coronajaar 2019/’20, mede als gevolg van het wegvallen van de eindtoets, gemiddeld een lager advies en waren in 2020/’21 nog niet terug op het adviesniveau van voor corona. Voor jongens was dat wel het geval. Ook zij hadden in 2019/’20 lagere adviezen, maar zij kregen in het schooljaar 2020/’21 een schooladvies dat iets boven het niveau van vóór de coronapandemie lag. Het aandeel schooladviezen op het niveau lager dan vmbo-g/t daalde ten opzichte van 2018/’19, net als het aandeel adviezen op vmbo-g/t- en havo-niveau. Het aandeel jongens met een advies op havo/vwo- of vwo-niveau nam toe van 31,2 procent naar 33,0 procent.

Sekseverschillen in schooladviezen toegenomen

De sekseverschillen in de schooladviezen zijn de afgelopen twee schooljaren toegenomen. Dat komt deels doordat onder jongens de groep met een havo/vwo- of vwo-advies sneller is toegenomen dan onder meisjes. Het aandeel meisjes met een specifiek vwo-advies is zelfs gedaald (van 20,0 procent in 2018/’19 tot 19,5 procent in 2020/’21). Daarnaast zijn er enkele opvallende ontwikkelingen. Zo kregen meisjes in de periode 2016/’17 tot en met 2018/’19 vergeleken met jongens minder vaak een schooladvies op het niveau lager dan vmbo-g/t en dat verschil nam jaar op jaar toe. Sinds 2019/’20 is er sprake van een ommekeer; het aandeel meisjes met een dergelijk advies was voor het eerst iets groter dan onder jongens. Afgelopen schooljaar is dit verschil verder toegenomen.

Ook waren er tot en met 2018/’19 weliswaar íets meer jongens dan meisjes met een havo/vwo- of vwo-advies, maar die verschillen waren relatief klein. In 2019/’20 en 2020/'21 is dat verschil groter geworden in het nadeel van meisjes.

Toetsadvies meisjes ook in 2020/’21 hoger

Het aandeel meisjes dat op hun eindtoets een score haalt die hoger ligt dan het eerste schooladvies ligt hoger dan onder jongens. En dat geldt voor ieder niveau van het eerste schooladvies. Die trend is sinds 2016/’17 niet veranderd. Zo haalde in 2020/’21 56 procent van de meisjes en 54 procent van de jongens met een eerste schooladvies lager dan vmbo-g/t een hoger toetsadvies. Bij jongens en meisjes met een vmbo-g/t- of havo-advies was het verschil nog iets groter.

Dit betekent dat meisjes vaker dan jongens in aanmerking komen om het schooladvies naar boven te laten bijstellen. De basisschool is verplicht dit te overwegen, in overleg met de ouders en de leerling.