Experts verwachten na halt Nord Stream 2 langer hoge gasprijzen

DEN HAAG - De gasprijzen blijven langer extreem hoog nu de ingebruikname van Nord Stream 2 door Duitsland is opgeschort. Op de korte termijn verandert er op de Europese gasmarkt niet veel, omdat de controversiële gaspijpleiding door de Oostzee nog geen gas leverde. Maar Rusland zal niet snel geneigd zijn verzoeken in te willigen om extra gas te leveren aan de Europese markt, verwachten experts. Daarmee blijft de gasmarkt krap.

"Op zich hoeft het niet veel uit te maken, want er zijn alternatieven om gas uit Rusland naar Europa te krijgen. Maar veel hangt ervan af hoezeer Gazprom, oftewel Rusland, bereid is die mogelijkheden extra te benutten", zegt energie-econoom Hans van Cleef van ABN AMRO. "Het zal de boel langer spannend houden."

Tussen Rusland en de Europese Unie lopen al tal van gaspijpleidingen, maar een aanzienlijk deel daarvan loopt door Oekraïne. Met Nord Stream 2 wil Rusland zijn buurland, waarmee het al jaren een gespannen verhouding heeft, omzeilen om de Oekraïners geen transportkosten te hoeven betalen. Tegen die achtergrond weigerde Gazprom, voor het grootste deel eigendom van Rusland, in te gaan op verzoeken voor meer verkoop van gas aan Europa op de korte termijn. "Gazprom komt de langetermijncontracten keurig na, maar ze leveren geen kuubje extra", aldus Van Cleef.

Gasmarkt

Die onzekerheden zijn duidelijk terug te zien op de gasmarkt, stipt energie-expert Jilles van den Beukel van The Hague Center of Strategic Studies aan. Een contract om in januari of februari 2023 gas geleverd te krijgen is net zo duur als gas nu, en de huidige prijzen zijn bijna het vijfvoudige van die van een jaar geleden. "En er is een heel reëel scenario dat gasmarkten krap blijven. Dat is voor Europa zorgwekkend, omdat we relatief veel inkopen tegen dagprijzen", zegt Van den Beukel.

Dat Rusland de gaskraan naar Europa helemaal dichtdraait, is volgens de experts niet voor de hand liggend. Met de huidige krapte op de gasmarkt zit de EU toch al in lastige positie. "De Russen hebben ons al in de hoek zitten waar ze ons willen. Ze hebben geen extra drukmiddel nodig", zegt Van den Beukel.

René Peters van onderzoeksinstituut TNO vult aan dat Rusland voor zo'n 60 procent van zijn inkomsten afhankelijk is van olie en gas, dus dat een leveringsstop voor het land zelf ook rampzalig is. De EU is naar schatting voor 40 procent van zijn gas afhankelijk van Russisch gas. In Nederland ligt dat volgens Peters op 15 procent.