Kuipers 'zeer ongelukkig' met toon uit e-mails over grondrechten

DEN HAAG - Minister van Volksgezondheid Ernst Kuipers is "zeer ongelukkig" met de toon van een aantal e-mails die in mei 2020 vanuit zijn ministerie zijn verstuurd. Op het ministerie werd destijds gesproken van burgers "een worst" voorhouden door te spreken over versoepeling van coronamaatregelen in de toekomst.

De e-mails zijn onderdeel van een reeks documenten die het ministerie van Volksgezondheid maandag heeft gepubliceerd. In sommige berichten leken de ambtenaren van het departement de inperking van vrijheden van burgers te willen wegmoffelen in plaats van er echt inhoudelijk op in te gaan.

Kuipers zegt dat over de interne communicatie wordt gesproken "met het departement als geheel en uiteraard ook met degene die dit soort mails stuurt". Hij noemt het "geen excuus", maar wijst er wel op dat destijds de druk op de ambtenaren hoog was om het aantal infecties te verminderen. "Een ernstige situatie waarbij het erop lijkt dat patiënten gewoon niet opgevangen kunnen worden. U kunt zich de beelden nog herinneren. Grote aantallen ambulances, helikopters die overvliegen, patiënten die naar Duitsland gaan."

Draagvlak

In een van de e-mails uit mei 2020 werd gesproken over het draagvlak voor de coronaregels. Mensen willen zich er misschien wel aan houden, maar slagen daar niet altijd in, wordt opgemerkt. Een anonieme ambtenaar zegt dat dat verschil wellicht "minder groot is als de worst wordt voorgehouden dat er in de toekomst minder vrijheidsbeperkingen zullen zijn".

Een ander bericht is van twee weken later. Daarin wordt overlegd over een notitie waarmee de invoering van de toen nieuwe Tijdelijke wet maatregelen Covid-19 (Twm) wordt voorbereid. In die mailwisseling gaat het over de noodverordeningen waarmee de coronamaatregelen tot dan toe waren geregeld.

Democratische legitimatie

De nieuwe wet biedt betere "democratische legitimatie", is te lezen. Maar daarmee wordt "impliciet toegegeven" dat die noodverordeningen die legitimatie niet boden. Eigenlijk wordt zo gezegd dat noodverordeningen "een wankele basis zijn voor grondrechtenbeperkingen", stelt de auteur vast, "maar dat zeggen we niet."

Of de ambtenaar dat bedoeld heeft als kritiek op de onderbouwing die de overheid op dat moment bood, wordt uit de mail niet duidelijk. De mail kan ook opgevat worden als een strategie om de aandacht af te leiden van de beperkingen van grondrechten. Diezelfde persoon zegt later wel trots te zijn op diens eigen uitleg van de rechtvaardiging voor de regels, die expres heel vaag is. "Daaronder kan namelijk alles volgen wat je maar wil!"