ILT controleert grondwerken met ruimtesatelliet

DEN HAAG - Een satelliet in de ruimte die het verplaatsen van grote hoeveelheden grond op aarde in de gaten houdt. Of die beoordeelt welke grondstoffen er gebruikt worden in bouwprojecten. Op deze innovatieve manier probeert de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) haar informatiepositie op het gebied van bodemwerken te versterken. De werkwijze staat in de kinderschoenen, maar levert in de pilotfases waardevolle informatie op voor de inspecteurs die dagelijks bodemprojecten moeten inspecteren en controleren.

350.000 grondwerken

Er zijn naar schatting zo'n 350.000 grondverplaatsingen per jaar. Daarvan wordt niet al het transport en de verwerking van de grond en bouwstoffen elders gemeld. Vanaf de grond is het soms moeilijk te beoordelen of op juiste wijze wordt gewerkt. De papieren (keuringen, certificaten en meldingen) zijn op orde, maar of daadwerkelijk wordt uitgevoerd wat is afgesproken, is voor de ILT-inspecteurs niet altijd direct inzichtelijk.

Satelliet

Via de satelliet wordt nu verkend of het mogelijk is om informatie te verkrijgen over het transport en (her)kennen van bouwstoffen zoals bijvoorbeeld bodemas, asfaltgranulaat, staalslakken of thermisch gereinigde grond. Deze bouwstoffen worden onder andere gebruikt bij wegenbouw of dijkophogingen. 

Milieudelicten opsporen

De satellietbeelden kunnen ook worden gebruikt bij de opsporing van milieudelicten. Soms is een berg bouwafval of grond niet schoon genoeg om elders te hergebruiken. De kans dat er dan illegaal toch een vervoer en verwerking plaatsvindt is aanwezig. Om dit soort milieudelicten beter op te sporen en te volgen, kunnen satellietbeelden helpen.

Samenwerking

Samen met de politie probeert de ILT het nieuwe toezicht- en opsporingsmiddel te ontwikkelen. De betrokken partijen hebben sinds 2018 een aantal pilotprojecten uitgevoerd met het Netherlands Space Office (NSO). Het allernieuwste project, Terravisie 2.0, is afgelopen december gestart in opdracht van de politie. Het streven is om in de zomer van 2023 een makkelijk te bedienen toepassing op te leveren, waarmee de eindgebruikers snel en nauwkeurig locaties, (bouw)stoffen en hoeveelheden herkennen.

Successen

In eerdere pilots is al aangetoond dat grondverzet vanaf 50m3 met satellietbeelden gedetecteerd kan worden. Met behulp van zowel optische als radar-data kunnen slimme softwareapplicaties de omvang van grondhopen berekenen. Daarvoor worden beelden, die op een verschillend tijdstip zijn gemaakt, met elkaar vergeleken. Het verschil geeft aan om hoeveel m3 materiaal het gaat.