Werkgevers niet, bonden wel blij met wetsvoorstellen platformwerk

BRUSSEL - De voorstellen van de Europese Commissie om platformwerkers beter te beschermen tegen schijnzelfstandigheid weerspiegelen de werkelijkheid niet, zegt BusinessEurope. Veel platformwerkers, zoals taxichauffeurs, huishoudelijke hulpen of maaltijdbezorgers, willen zelf als zzp'er werken, stelt de Europese overkoepelende werkgeversorganisatie. De vakbonden en veel Europese politici reageren grotendeels juist positief op de voorgestelde richtlijn van de commissie, die ervan uitgaat dat veel platformwerkers in feite werknemers zijn die dus ook recht hebben op een minimumloon, betaald verlof en een pensioen.

"Te lang hebben internetplatforms enorme winsten gemaakt door hun basisverplichtingen als werkgevers te ontduiken ten koste van de werkers en verantwoordelijke werkgevers", aldus het Europees Verbond van Vakverenigingen ETUC. "Aan dit gratis ritje komt voor Uber, Deliveroo en hun trawanten nu eindelijk een einde."

De commissie stelt voor internetplatforms te toetsen aan vijf criteria om een vermoedelijk werkgeverschap vast te stellen. Een internetplatform wordt dan wettelijk beschouwd als werkgever als deze aan twee van de criteria voldoet, zoals het instellen van een maximale vergoeding, kledingvoorschriften en toezicht op het werk. De bewijslast over de aard van de arbeidsverhouding wordt bij de werkgever neergelegd, niet meer bij de werker. Er zijn naar schatting 4 miljoen platformwerkers in de EU die recht hebben op een vast contract, meent de commissie.

Inzicht

"Platformwerkers moeten in de regel gewoon werknemer zijn en niet steeds individueel hun rechten hoeven opeisen via een rechtszaak", zegt Europarlementariër Agnes Jongerius (PvdA). "Door de bewijslast om te draaien kunnen echte zelfstandigen gewoon hun gang gaan, maar zijn alle andere platformwerkers beschermd."

Ook wil het dagelijks EU-bestuur dat platformwerkers inzicht krijgen in hoe de toewijzing van werk en de beloning worden bepaald. Dat gebeurt via algoritmen, waarmee elektronisch wordt bepaald wanneer en waar ze bijvoorbeeld een maaltijd moeten ophalen en bij een klant bezorgen. Europarlementariër Kim van Sparrentak (GroenLinks): "Platforms moeten zich niet langer kunnen verschuilen achter hun algoritmen. We moeten de willekeur, constante surveillance en extreme werkdruk stoppen die komen kijken bij een algoritme als manager."

Volgens Jeroen Lenaers (CDA) wordt een "belangrijke stap gezet om uitbuiting van vaak jonge werkers" tegen te gaan. "Voor sluiproutes die alleen voor grote platforms gunstig uitpakken is straks geen ruimte meer."