Uitspraak over EU-recht verdeelt Polen, oppositie wil protesten

WARSCHAU - De uitspraak van een gerechtshof dat Pools recht soms boven het Europees recht gaat, zorgt in Polen voor verdeeldheid. Premier Mateusz Morawiecki reageerde verheugd op het oordeel van het Grondwettelijk Hof van zijn land. De voormalige minister-president Donald Tusk riep pro-Europese landgenoten juist op om te gaan demonstreren.

Morawiecki had het hof gevraagd om zich uit te spreken over de vraag of het Europese recht ook voorrang krijgt over de Poolse grondwet. De rechters concludeerden vervolgens dat delen van Europese verdragen strijdig zijn met de grondwet. Dat plaatst Warschau op ramkoers met het dagelijks bestuur van de EU in Brussel. Ingewijden vrezen een crisis binnen de EU of zelfs het vertrek van Polen uit de EU.

De uitspraak leidde ook in Polen tot geëmotioneerde reacties. Bij het hof verzamelden zich donderdag enkele tientallen demonstranten. Die zwaaiden met Europese vlaggen en schreeuwden onder meer "schande" en "verraders". Een huilende vrouw noemde het oordeel van de rechters schandalig. "Ze halen ons uit de Europese Unie."

Blij met de uitspraak

De Poolse premier is wel blij met de uitspraak. Morawiecki benadrukte op Facebook dat zijn land deel wil blijven uitmaken van de "Europese familie van naties", maar daar moet volgens hem wel "met respect" met iedereen worden omgegaan. Polen ligt al langer overhoop met de Europese Commissie over hervormingen in het land die volgens Brussel steeds verder de democratie en rechtsstaat ondermijnen.

De oppositie deelt het enthousiasme van de premier niet. De voormalige Poolse minister-president Donald Tusk heeft landgenoten opgeroepen om zondag te demonstreren in Warschau. "Alleen samen kunnen we ze tegenhouden", schreef hij op Twitter. Tusk was na zijn premierschap onder meer EU-president en is inmiddels weer aangetreden als leider van de belangrijkste Poolse oppositiepartij.