Kamer wil plan van Hoekstra voor verbetering financieel beheer

DEN HAAG - De Tweede Kamer wil dat minister Wopke Hoekstra van Financiën met een plan komt om de financiële verantwoording voor de rijksuitgaven te verbeteren. Op te veel departementen wordt geld uitgegeven zonder dat het parlement kan controleren of dat wel rechtmatig gebeurt. En de coronacrisis is "geen aflaat voor alle zonden", waarschuwt D66-Kamerlid Joost Sneller tijdens het jaarlijkse Verantwoordingsdebat.

Om de gevolgen van de coronapandemie te bestrijden zijn vorig jaar tientallen miljarden meer uitgegeven dan voorzien. Vooral het ministerie van Volksgezondheid, dat plots op grote schaal testmateriaal en beschermingsmiddelen moest gaan inkopen, volgde daarbij lang niet altijd de juiste procedures. De omstreden mondkapjesdeal waar opiniemaker en CDA-lid Sywert van Lienden flink aan verdiende, is daarvan "het pijnlijkste voorbeeld", aldus Sneller.

Maar de D66'er waakt ervoor om dat als een incident te zien. "Het financieel beheer bij VWS is niet ineens slecht gaan functioneren tijdens de coronacrisis." En ook vorig jaar kreeg de minister van Financiën al een onvoldoende van de Algemene Rekenkamer voor zijn toezicht op de uitgaven. "De verantwoording zit al jaren in de lift, maar die gaat naar beneden helaas."

Niet voor het eerst

Ook PvdA'er Henk Nijboer wijst erop dat Hoekstra niet voor het eerst wordt aangesproken op tekortkomingen in het financieel beheer. "Het lijkt maar niet binnen te komen", verzucht hij. Nijboer vindt dat de minister te makkelijk de crisis en andere ministeries de schuld geeft. Hij verwacht een plan van hem om het aantal onvolkomenheden te verminderen.

"Het land is een stuk minder goed georganiseerd dan wij met z'n allen dachten", constateert SP-Kamerlid Mahir Alkaya. Iedereen snapt volgens hem dat het kan gebeuren dat het ministerie van Volksgezondheid middenin een gezondheidscrisis te veel of te dure mondkapjes koopt. Maar de boekhouding moet wel op orde zijn, zodat de Kamer achteraf zijn controlerende taak kan uitoefenen.

Geen vrijbrief

De SP'er merkt daarnaast op dat opdrachten onderhands terechtkwamen bij mensen die "via via", dankzij "politieke connecties" bij het ministerie terechtkwamen. Daarmee is volgens Alkaya "1000 euro per volwassen Nederlander op on-Nederlandse, onrechtmatige manier uitgegeven door de regering". PVV'er Tony van Dijck spreekt in dat verband van "CDA-vriendjespolitiek" en van "maffiapraktijken".

"In een crisis gaat snelheid soms voor zorgvuldigheid", benadrukt VVD'er Eelco Heinen. "Terwijl in het hele land ambulances af en aan rijden en mensen naar adem happen, is niet je eerste gedachte of je ordnermappen wel goed gearchiveerd zijn. Dan gaan patiënten even voor boekhouders." Maar dat mag geen vrijbrief zijn, vindt hij.