Loekasjenko verdedigt handelen bij 'controle' vliegtuig

MINSK - De Wit-Russische president Aleksandr Loekasjenko zegt dat zijn regering zich zondag aan internationale regels heeft gehouden bij het omleiden en controleren van een vliegtuig van Ryanair. Tijdens die controle werd de Wit-Russische dissident Roman Protasevitsj (26) uit het toestel gehaald en gearresteerd. Volgens Loekasjenko is de arrestant een terrorist die betrokken was bij een extreemrechtse militie in Oekraïne, het Azovbataljon. Hij zou een gewelddadige opstand beramen in Wit-Rusland. Dat heeft het volste recht eigen burgers in Minsk aan te houden, aldus de president.

Loekasjenko vindt de reactie in het Westen buitensporig en leugenachtig. Hij stelt dat zijn tegenstanders in het Westen te ver gaan in hun pogingen "zijn land te wurgen". Ze "passeren alle rode lijnen" aldus de president. Ze maken volgens hem van Wit-Rusland een oefenterrein voor een aanval op Rusland. Het is volgens hem een leugen dat een Wit-Russisch gevechtsvliegtuig het Ryanair-toestel heeft gedwongen te landen.

Het waren de eerste publieke uitspraken van de autoritair regerende Loekasjenko op het incident van zondag. Het vliegtuig van Ryanair moest volgens Minsk voor een veiligheidscontrole landen omdat er vanuit Zwitserland een bommelding was geweest. Zwitserland zegt daar niets van te weten. Protasevitsj was een van de passagiers. Hij heeft de reis niet kunnen voorzetten en zit nog steeds vast in Wit-Rusland.

Nieuwe protesten

Het passagiersvliegtuig had Wit-Rusland niet als bestemming, maar vloog van Griekenland naar Litouwen, beide EU-landen. In de EU is woedend gereageerd op "de kaping" van het toestel door het regime van Loekasjenko. Oppositieleider Svetlana Tichanovskaja heeft vanuit ballingschap opgeroepen tot nieuwe protesten tegen Loekasjenko, maar volgens de president kan van straatprotesten geen sprake meer zijn.

In het land van bijna 9,5 miljoen inwoners zijn er eerder massale betogingen geweest sinds hij voor de zoveelste keer met een overweldigende meerderheid als president werd herkozen in augustus. Dat moet verkiezingsfraude zijn geweest, volgens zijn tegenstanders. Loekasjenko regeert het land met harde hand sinds de zomer van 1994.

Hij heeft de zegen van het Kremlin dat woensdag heeft laten weten geen aanwijzingen te hebben om de lezing van Loekasjenko niet te geloven. Hij ontmoet vrijdag zijn Russische ambtgenoot Vladimir Poetin in de Russische badplaats Sotsji. Een deel van het Russische gas dat West-Europa nodig heeft, vloeit door pijpleidingen door Wit-Rusland heen. De regering in Minsk heeft als reactie tegen Westerse sancties gedreigd met het stoppen van 'doorvoer' van handelswaar.