VWS en Sywert van Lienden maandag in gesprek over leveranties mondkapjes
AMSTERDAM - [update 19:01 uur] Het ministerie van Volksgezondheid en Sywert van Lienden gaan maandag met elkaar in gesprek over de 40 miljoen mondkapjes die via hem zijn geleverd. Aanleiding is een publicatie in de Volkskrant. De politiek commentator en activist maakte zich vorig voorjaar sterk voor de aanschaf van medische mondkapjes toen daar wereldwijd een enorme schaarste aan bestond. Van Lienden claimde dat belangeloos te doen via de non-profitorganisatie Stichting Hulptroepen Alliantie, maar verdiende daar mogelijk toch veel geld aan via eigen bv's die hij met compagnons oprichtte, meldt de Volkskrant na onderzoek.
Ook de kwaliteit van de beschermingsmiddelen was niet onomstreden. De mondkapjes uit China, waarvoor VWS 100 miljoen euro betaalde, zijn niet gebruikt.
VWS stelt zaterdag dat naar aanleiding van de publicatie "we van beide kanten vragen hebben openstaan", aldus een woordvoerder, die hier verder niet op in kan gaan. Van Lienden zelf liet weten dat het artikel in de krant in zijn ogen een suggestief stuk is vol onjuistheden. Een reactie daarop zal volgens hem tijd kosten, onder meer vanwege een geheimhoudingsclausule vanuit het Landelijk Consortium Hulpmiddelen. Van Lienden wil daarover met het ministerie spreken. Het LCH is de organisatie die namens VWS beschermingsmiddelen voor de zorgsector inkocht.
Ook in de Tweede Kamer zijn vragen gerezen over de contracten en over de veiligheid van de mondkapjes. De PvdA vindt het "een bizar verhaal. Het leek een actie uit liefdadigheid maar kennelijk zit er een keiharde business achter", zegt Kamerlid Attje Kuiken. De PvdA'er begrijpt dat de nood destijds hoog was, maar wil wel uitleg over de manier waarop de contracten met Van Lienden tot stand zijn gekomen en hoe het zit met partijen en contracten van andere tussenleveranciers.
Daarnaast wil ze weten hoe het zit met de kwaliteit van de mondkapjes. Het RIVM keurde de partijen van Van Lienden uit China af, omdat ze grafeen (nanomateriaal van koolstof) bevatten, waardoor ze een "onacceptabel gezondheidsrisico" zouden opleveren. Toch kregen de partijen na testen door een geaccrediteerd testbureau een certificering, waarna VWS ze goed bevond, bevestigt de woordvoerder het bericht in de Volkskrant. Dat de miljoenen mondkapjes niet zijn gebruikt, komt volgens hem omdat er veel meer zijn besteld en geleverd dan er uiteindelijk nodig zijn.
Het gaat om vele tientallen miljoenen mondkapjes en beschermende jassen en honderden miljoenen handschoenen, zo schreef minister Tamara van Ark (Medische Zorg) onlangs al aan de Tweede Kamer. Het is volgens de woordvoerder van VWS niet zo dat juist de partijen van Van Lienden expres niet zijn uitgeleverd aan de zorg. Volgens hem wordt geen onderscheid gemaakt in de partijen.
Ook de VVD wil opheldering. "Het lijkt me wenselijk dat er geen mist omheen blijft hangen en dus duidelijk wordt wat er precies aan de hand is. Maar wij kennen de details niet, dus het is eerst aan het ministerie om hiernaar te kijken en op te reageren", meldt VVD-Kamerlid Aukje de Vries.