'Rabobank mede schuldig aan problemen in landbouw'

DEN HAAG - De Rabobank is medeverantwoordelijk voor de problemen in de landbouw. Door overmatig gebruik van kunstmest en bestrijdingsmiddelen, het houden van steeds meer dieren en hogere opbrengsten per hectare, zijn veel bodemorganismen, bestuivende insecten en weidevogels uit het boerenlandschap verdwenen. "Wij dragen als bank medeverantwoordelijkheid voor hoe het systeem nu is", zou Bas Rüter, directeur duurzaamheid in een uitzending van Zembla hebben erkend.

De afgelopen decennia is de landbouw sterk geïntensiveerd. Daarmee lukt het de boeren en tuinders om meer opbrengsten per hectare te realiseren. Maar dat heeft ook voor problemen gezorgd. De landbouw, vooral de intensieve veeteelt, is een grote bron van stikstofuitstoot, dierenwelzijn staat al jaren onder druk en op veel plekken neemt de bodemvruchtbaarheid af. Zo’n 85 procent van de Nederlandse boeren en tuinders is klant bij de Rabobank.

Volgens Rüter werd met de intensivering van de landbouw aan een belangrijke maatschappelijke vraag voldaan. Meer voeding voor meer mensen op de wereld. "De problemen zijn onderdeel van een systeem dat voedsel produceert waarvan we allemaal afhankelijk zijn. Dus het is een schuld voor de neveneffecten en het is ook mede-eigenaarschap van het belangrijke product dat uit de landbouw voortkomt. Wij zijn medeverantwoordelijk voor de problemen", aldus Rüter.

Hij wijst er in de uitzending tegelijkertijd op dat het heel hard nodig is om de landbouw- en voedingssysteem te verduurzamen. De bank heeft in de Nederlandse landbouw rond de 30 miljard euro uitstaan. Een relatief klein deel, zo'n 3 procent, daarvan is geïnvesteerd in biologische landbouw. Rabobank zegt er alles aan te doen om een overstap naar biologisch boeren mogelijk te maken.

Volgens de programmamakers is de realiteit weerbarstiger en krijgen veel boeren die willen omschakelen naar biologisch nul op het rekest. Niet alleen Rabobank-klanten lopen tegen problemen op bij de financiering. Hetzelfde zou spelen bij ABN AMRO. Volgens die bank zou er helaas niet altijd genoeg ruimte zijn in deze specifieke markt. "Soms kan een investering uit en soms niet."

Milieudefensie vindt het een "goede eerste stap" dat de Rabobank erkent dat hij medeverantwoordelijk is voor de problemen in de landbouw. Ook andere verantwoordelijke multinationals zouden hun aandeel in dit probleem moeten erkennen en aanpakken, vindt de milieuorganisatie. Volgens Milieudefensie zou de overheid tevens regels moeten opstellen voor dit soort bedrijven, "zodat boeren een eerlijke prijs krijgen en kunnen vergroenen".