EU-leiders in startblokken voor nieuwe ronde over coronafonds

BRUSSEL - De Europese regeringsleiders en staatshoofden staan weer in de startblokken voor een nieuwe onderhandelingsronde over de meerjarenbegroting en een coronaherstelfonds. EU-president Charles Michel zei maandagavond dat hij een nieuw compromisvoorstel heeft. "De laatste stappen zijn altijd het moeilijkst", aldus Michel, maar hij stelde vertrouwen in een goede afloop te hebben.

De leiders zouden om 14.00 uur plenair bijeen komen maar dat tijdstip is al een paar keer opgeschoven. Ook 18.00 uur werd niet gehaald. Details over de nieuwe voorstellen zijn nog niet bekend.

Verscheidene leiders hebben zich optimistisch uitgelaten over de kans op een akkoord, nadat ze in de nacht meermaals met elkaar botsten en er harde woorden vielen. "Het gaat stapje voor stapje, en we zijn er nog niet, hoor", zei premier Mark Rutte voor hij van zijn hotel naar het raadsgebouw in Brussel vertrok.

Volgens de Italiaanse premier Giuseppe Conte "lijkt de sfeer veranderd" en is er een kanteling gekomen. Dat gebeurde nadat de houding van Italië, Spanje, Portugal, Frankrijk, Duitsland en Griekenland zich verhardde ten opzichte van de starre houding van vooral vijf 'zuinige' landen onder aanvoering van Rutte. "Ik heb iedereen opgeroepen verantwoordelijkheid te nemen", zei Conte. "Het gaat hier niet om een grap en we kunnen niet naar onze nationale navel blijven staren. We zijn bezig met een Europees antwoord". Met name Italië is zwaar door de coronacrisis getroffen.

De gapende kloof tussen voor- en tegenstanders van het verstrekken van subsidies om landen te helpen uit de coronacrisis op te krabbelen, is een heel eind gedicht. Nederland en de andere landen die als 'zuinig' te boek staan, vinden die subsidies, die de ontvangers anders dan leningen niet hoeven terug te betalen, niet langer taboe. Maar dan wel tegen strenge voorwaarden over economische hervormingen, controle daarop en tegen een prijs, zoals meer kortingen op de jaarlijkse EU-afdracht. Ze zouden inmiddels bereid zijn tot vlak onder de 400 miljard euro te gaan, "als het maar met een 3 begint", aldus een diplomaat. Tot nu toe houdt vooral Frankrijk de poot stijf en wil president Macron niet verder zakken dan 400 miljard.

Volgens Rutte doet Michel "heel goed werk". "Ik ben onder de indruk van zijn voorzitterschap, de rust die hij brengt, van zijn voorstellen", zei hij. Betrokkenen rekenen op minstens nog een nacht doorhalen.