Stikstofmodellen voldoen nu maar verbetering is nodig

DEN HAAG - De meet- en rekenmethodes voor stikstof die de overheid hanteert zijn van voldoende wetenschappelijke kwaliteit. Wel zijn verbeteringen nodig om dat zo te houden, en om onzekerheden te verkleinen. Dat meldt een adviescollege dat daar op verzoek van landbouwminister Carola Schouten onderzoek naar heeft gedaan.

Het stikstofbeleid van de overheid is mede gebaseerd op metingen en berekeningen door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Daarmee wordt bepaald hoe belastend bijvoorbeeld een bouwproject, snelweg of boerderij is voor nabijgelegen natuurgebieden, en of daar een vergunning voor mag worden afgegeven.

Afgelopen najaar trokken belangenorganisaties van met name boeren en ook sommige politici de betrouwbaarheid van de RIVM-modellen in twijfel. Schouten vroeg daarop een groep wetenschappers onder leiding van Leen Hordijk om de werkwijze van het instituut tegen het licht te houden.

Geschikt model

Het adviescollege concludeert dat het model dat het RIVM gebruikt om de verspreiding van stikstof te berekenen, daarvoor geschikt is. "Zeker op lokale schaal." Wel adviseren de wetenschappers meer onderzoek te doen naar de oorzaken van kleine verschillen tussen modelresultaten en metingen, waar nu voor wordt gecorrigeerd.

Zo moet het aantal meetpunten op de grond flink worden uitgebreid. De afgelopen jaren is daar volgens de onderzoekers juist op bezuinigd. Zij adviseren daarnaast om ook satellietmetingen te gaan gebruiken waarmee de uitstoot nauwkeuriger in kaart kan worden gebracht.

Buitenlandse bijdrage

Verder stelt het adviescollege vast dat de buitenlandse bijdrage aan de stikstofdepositie in Nederlandse natuurgebieden "mogelijk wordt onderschat". De relatieve verdeling van de bijdragen van bijvoorbeeld landbouw, industrie, verkeer en scheepvaart in Nederland is volgens de onderzoekers "voldoende onderbouwd".

Boerenorganisaties roepen al een tijdje dat de bijdrage van de landbouw aan neerslag van stikstof in kwetsbare natuurgebieden door de rekenmodellen zwaar wordt overschat. Maar volgens Hordijk klopt de wetenschappelijke onderbouwing en zit het RIVM er "hooguit enkele procentpunten" naast.

Minister Schouten is blij met die conclusie. "Goed te constateren dat de stikstofaanpak, en dus ook de maatregelen die het kabinet neemt, is gebaseerd op wetenschappelijk verantwoorde cijfers en feiten", aldus de bewindsvrouw.