Gastcolumn: 'Gaan we nu een keer normaal doen in de sector Transport & Logistiek?'

Na 18 jaar in een andere sector te hebben vertoefd, kwam ik drie jaar geleden als beginnend bestuurder werken in de Transport & Logistiek. Wat een prachtige sector dacht ik!

Mooi werk op de vrachtwagen hoor. Soms ben ik zelfs jaloers als ik de foto’s voorbij zie komen van de ritten door prachtige landschappen en met zonsondergang of zonsopgang. Maar wat doe je als eerste als je als bestuurder in een nieuwe sector geplaatst wordt; de cao lezen! En ik viel van de ene in de andere verbazing!

Geen reiskostenvergoeding voor woon-werkverkeer? Scholing op zaterdag in eigen tijd? Pas na 40 uur werken overwerkvergoeding? Roosters kunnen zo zwaar als de werkgever wil gemaakt worden zonder een redelijke vergoeding voor fysieke, mentale en sociale belasting?

Ik hoor mezelf nog denken: 'Dat kan toch niet!’ En dan kom je daarna in gesprek met de leden en niet-leden. Blijkbaar kan het dus allemaal wel en is het ook nog eens zo ingebakken bij de werknemers dat men het normaal is gaan vinden. Maar is het wel zo normaal?

We hebben al 100-jaar een 8-urige werkdag in Nederland. En dat is niet voor niets! Meer dan 8 uur per dag werken heeft namelijk grote consequenties voor de werknemer én de samenleving! Na 9 á 10 uur werken gaat de alertheid van de werknemers snel naar beneden. De veiligheid van de werknemers én van weggebruikers komt hiermee in het geding.

De arbeidstijd per week is in de wet begrensd op 60 uur per week, maar adviseert een gemiddelde werkweek van 48 uur. Toch wordt er structureel overgewerkt in de sector Transport & Logistiek en vaak een hoop meer dan de 48 uur. En waarom? Juist, mensen kunnen amper rondkomen van het basisloon! Ga vier weken op vakantie en je hebt moeite met het betalen van je rekeningen. Dat is toch niet normaal? Tel daarbij op dat je met de belachelijke lange werkweken ook nog eens:

• je in eigen tijd op zaterdag scholing moet volgen die verplicht is voor jouw functie (code 95); 
• je voor de verplichte scholing ook nog een studiekostenregeling moet ondertekenen;
• je zelf de reiskosten woon-werkverkeer moet betalen;
• je werkgever uren streept bij wachten of te lang tanken; 
• laden of lossen én overuren pas gelden na 40 uur werken.

Ik snap dat je dan het liefst zoveel overuren als mogelijk maakt om alles te kunnen bekostigen.

Dan geldt in de logistiek nog dat de werkgever de meest zware roosters in kan voeren. Dit zonder enige restricties op aantal diensten en/of werktijden én zonder daarvoor een redelijke vergoeding te betalen. Je fysieke, mentale en sociale belasting wordt hoger en hoger én het levert je geen zak op. Het lijkt heel normaal gevonden te worden in jullie sector. Maar lieve mensen, het is niet normaal.

Wat is wel normaal? Rond kunnen komen van je basissalaris na 40 uur werken. Redelijke vergoedingen voor het overwerk, dat is dus in Nederland na 8 uur werken per dag. Redelijke vergoedingen naar gelang het rooster zwaarder wordt om je te compenseren voor de fysieke, mentale en sociale belasting. En al deze zaken zullen als bonus nog 2 zaken regelen:

• Een sector die aantrekkelijker wordt voor de jongere generatie.

Uit onderzoek blijkt dat de mensen die de sector hebben verlaten het minst tevreden over zijn over toeslagen, de lengte van de werkdagen en het salaris. Wat een prachtige kans om de sector meer aantrekkelijk te maken en te zorgen voor meer instroom. Lonen en vergoedingen omhoog, werkuren omlaag.

• Een werkgever die duurder uit is als hij je fysiek, mentaal en sociaal meer wil belasten. 

Wil je werkgever je inzetten buiten de ‘normale’ standaarden die in Nederland (zouden moeten) gelden, dan hoort daar een prijskaartje aan te hangen. Voor werkgevers die een andere, socialere keuze maken dus ook meteen een mooie concurrentiepositie!

En om maar in de woorden van mijn collega Eddy verder te gaan; voor de sceptici onder ons: ja, de marges in de sector zijn laag. Maar is dat serieus jullie probleem? Is het niet de taak van de werkgever de juiste prijs te bepalen? Is het niet aan hen de opdrachtgevers te overtuigen dat jullie goud waard zijn? Dat zonder transport en logistiek hun hele keten stil staat? En als de werkgevers dat niet doen, zullen wij dat dan gaan doen?

Een AH, een Shell; kunnen die écht zonder jullie? Denk daar eens serieus over na en je weet dat jullie de macht hebben áls jullie dat willen. 

Dat betekent dan wel dat je samen moet opkomen voor jullie belangen. Ik hoop jullie dan ook in grote getale te zien op de dag van de cao op 5 oktober om de werkgevers alvast het signaal te geven dat jullie er samen voor zullen gaan! Meld je alvast aan voor deze dag via transport@fnv.nl.

Cindy Onvlee, bestuurder FNV Transport & Logistiek