Transport Portret: Buschauffeur Paulus Kuiper

DE WESTEREEN - Knooppunt Noord net boven Schiphol is relatief nieuw. Rode bussen van Sternet rijden af en aan in de voormalig vliegtuighangar. De harde wind en de striemende regen maken het tot een tochtig oord. Buschauffeur Paulus Kuiper (52) loopt met grote passen naar de bus, hij neemt lijn 187 van zijn collega over. Boven het busstation wiebelen vliegtuigen ronkend richting de landingsbaan.

Hij hangt zijn jasje achter de stoel, schuift de geldlade in het vak en vertrekt met een handjevol passagiers richting Schiphol. Zevenenveertig was Paulus Kuiper toen hij besloot buschauffeur te worden. Hij had toen al carrières in de horeca en voor de klas achter de rug. Een goede vriend zei hem onlangs: “Weet je nog dat je op de lagere school al zei dat je buschauffeur wilde worden?”

Kuiper lacht: “Het heeft even geduurd maar uiteindelijk is het gelukt.”

Vervoersbedrijf Connexxion betaalde de opleiding, op voorwaarde dat hij minimaal drie jaar bij hen in dienst zou blijven. “Je krijgt eerst theorielessen, daarna 25 uur praktijkles. Als je je rijbewijs hebt, gaat er een mentor-chauffeur mee. Bij mij ging die man wel vier weken mee. Ik was heel slecht in: moet ik hier links of moet ik hier rechts? Al die straten die je moet onthouden. En er zitten allemaal mensen in je bus te praten. Op een gegeven moment riep mijn mentor: ‘Wat doe je nu?’ Had ik weer eens een afslag gemist. Midden op de weg moest ik van hem keren.”

Ook toen Kuiper echt alleen moest gaan rijden, heeft hij het eerste half jaar nog weleens met zweethanden gezeten. “Weet je, als je jonger bent denk je nog dat je onsterfelijk bent. Je reageert sneller, ziet meer en denkt niet na over het feit dat je een bus vol mensen hebt.”

Is het niet bijzonder om op je 47ste nog buschauffeur te worden? “Op zich wel,” zegt Kuiper, “maar bij Connexxion maakt leeftijd niet uit. Ze nemen mensen aan van begin twintig, maar ook van ver over de vijftig. Ik ken een aantal oudere chauffeurs die zeggen: we hadden dit dertig jaar geleden moeten doen.”

Paulus Kuiper rijdt via de P40, de personeelsparkeerplaats van Schiphol, langs Schiphol Plaza en verder. Lijn 187 raakt hoe langer hoe voller. “Er werken 65.000 mensen op Schiphol, dat is enorm veel. In het begin heb ik mijn ogen uitgekeken. Het allerleukste is als je bus goed vol zit. En als het je lukt om ontspannen en comfortabel te rijden, dat is mooi. De bus laten rollen zodat je bijna niet hoeft te remmen. Het zogeheten nieuwe rijden. Goed voor het milieu, maar ook prettig voor de passagiers.”

Er hangen camera’s in de bus. Is dat nodig? “Er is zelden rottigheid. Dit is regionaal vervoer, dan is een ander soort publiek. Mensen die van en naar hun werk gaan, scholieren, oudere mensen die gaan winkelen.” Kuiper voegt er aan toe: “Ik heb mijn postuur ook mee, misschien.”

Krijgen de chauffeurs ook een cursus hoe om te gaan met eventueel geweld? “Jawel, maar op het moment dat er iets gebeurt, weet je nooit hoe je zult reageren. De een verstijft, de ander wordt kwaad.”

Kuiper kan ingezet worden op 24 verschillende lijnen, op wisselende tijden. Zelf begint hij het liefst om vijf uur in de ochtend. “We hebben sinds anderhalf jaar een nieuwe directeur. Hij komt van het GVB en heeft daar een enorme cultuurslag gemaakt zonder het sociale gezicht te verliezen. Een goeie vent. Ik heb een acht-weeksrooster en weet voor iedere dag van het jaar waar ik moet rijden. Elke december krijg je een nieuwe dienstregeling, en ik moet zeggen: dit jaar is hij weer een stuk beter geworden.”

Na de laatste halte het draait Kuiper de bus op de rotonde en zet hem stil. Hij heeft even pauze en strekt zijn benen. “Dat is het enige wat ik er minder leuk aan vind: dat je zo ontzettend veel zit.”