SP: Hoogste tijd om het chauffeursvak weer aantrekkelijk te maken

DEN HAAG - Op 21 februari probeerden SP-Europarlementariër Dennis de Jong en fractiemedewerker Ellen Verhoog via een werkbezoek antwoord te krijgen op de vraag hoe het kan dat er zoveel openstaande vacatures zijn voor vrachtwagenchauffeurs waar Nederlandse jongeren geen belangstelling voor tonen.

Tijdens het eerste deel van het werkbezoek reden de SP'ers mee met Hans Holman, die als ZZP-er in de Rotterdamse haven containers van de ECT-terminal naar het 30km. verderop gelegen verdeelcentrum van het bedrijf Estron vervoert. In de middag werd een bezoek gebracht aan het MKB-bedrijf HaCas Transport van Mathé Holleman, dat internationaal logistieke diensten verleent en veel ritten naar Frankrijk uitvoert.

Beiden bevestigden dat het tekort aan vrachtwagenchauffeurs op de arbeidsmarkt groeit. Ook in het internationale transport vergrijst de beroepsgroep. (Zij)instroom programma's bieden wel enigszins soelaas, maar veel jongeren hebben geen belangstelling om als (internationaal) chauffeur aan de slag te gaan. Holleman neemt zelf regelmatig deel aan bijeenkomsten waar MKB-ondernemers jongeren proberen te werven voor het vak. De opkomst van jongeren is minimaal.

"De wereld is veranderd; jongeren willen niet meer langdurig van huis", zeggen zowel Holman als Holleman. "Vaak hebben mensen een partner die ook werkt en kom je er met een vader of moeder die veel van huis is praktisch niet meer uit: wie zorgt voor de kinderen? Aan de andere kant horen we ook dat het vak minder aantrekkelijk is, je bent minder vrij dan vroeger. De strikte regels waar chauffeurs zich bijvoorbeeld vanuit de rij- en rusttijden aan moeten houden beperkt de vrijheid om je eigen dag en tijd in te delen."

Beiden geven overigens toe dat de arbeidsvoorwaarden van de chauffeurs in de loop der jaren flink achteruit zijn gegaan. Doordat er minder uren gemaakt worden en door de verslechterde CAO's kan in andere beroepen meer verdiend worden.

De Jong: "Natuurlijk is het avontuurlijke van het chauffeursvak minder geworden, doordat de echte verre ritten niet meer gedaan worden door Nederlandse chauffeurs en er met de invoering van de tachograaf veel meer controle is op de chauffeurs. Ik ben er echter van overtuigd dat als je de arbeidsvoorwaarden flink verbetert, er nog voldoende jongeren te vinden zijn om de naar schatting 2.600 vacatures op te vullen."

Een deel van het probleem is dat er te veel alternatieven zijn. Transportbedrijven nemen hun toevlucht tot gebruik van Oost-Europese onderaannemers, vaak ZZP-ers, die tegen andere arbeidsvoorwaarden het werk verrichten. Ook zijn er constructies via postbusbedrijven in lage lonen landen van waaruit Oost-Europese chauffeurs worden gedetacheerd bij Nederlandse transportondernemingen. Dit leidt tot uitwassen, zoals volle parkeerplaatsen en chauffeurs die soms maanden in hun wagen leven.

Dennis de Jong: "Het is goed te horen dat ook transportondernemers zelf betere controles willen en een einde aan schijnconstructies. In het Europees Parlement blijven we ons inspannen voor verbeterde Europese wetgeving die controles effectiever maken. Maar ook nationaal kan en moet veel gebeuren: alle betrokken partijen vinden het belachelijk dat voor de inspectie op het vrachtvervoer slechts 28 controleurs beschikbaar zijn. De controles die dit handjevol mensen kan uitvoeren, zijn niet meer dan een druppel op een gloeiende plaat. Als je het chauffeursvak weer echt aantrekkelijk wil maken, moet het imago van de transportsector worden verbeterd en dat kan alleen als de misstanden voortvarend worden aangepakt."