'Op uiterlijk iemand controleren deugt niet'

DEN HAAG - "Louter op basis van zijn of haar uiterlijk iemand langs de kant zetten, deugt niet, is onprofessioneel, niet effectief en ondermijnt het vertrouwen van burgers in de politie.'' Daarmee reageert de politieleiding op een onderzoek waaruit blijkt dat politieagenten vaak ten onrechte allochtonen staande houden.

In bijna 40 procent van de gevallen zijn de controles niet "objectief en redelijk'' te rechtvaardigen. Intuïtie en stereotypering spelen een rol bij aanhoudingen die gebeuren op basis van een vermoeden van een strafbaar feit. Er is echter geen sprake van bewuste discriminatie, staat in het rapport met onderzoeksresultaten van het onderzoeksprogramma Politie en Wetenschap.

Agenten willen boeven vangen en gebruiken daar stereotypen voor. Dit wordt bewust en onbewust aangemoedigd door het politie- en veiligheidsbeleid. De onderzoekers geven verder aan dat een politieagent die 'etnisch profileert' onbedoeld bijdraagt aan ongelijkheid in de samenleving. Daarom zou de politie dit complexe vraagstuk met voorrang moeten aanpakken.

"Het antwoord op deze problematiek ligt voor het korps niet in het inperken van de professionele ruimte van de politiemensen'', meent de politie. "Het antwoord ligt in het vergroten van hun vakmanschap.''

De politieleiding zegt dan ook de "gefundeerde inzichten'' van het onderzoek ter harte te nemen. "Profileren hoort bij het politievak, maar dat moet gebeuren op basis van een combinatie van factoren. Zoals tijd, locatie, voertuig en daderprofiel. In die context kunnen iemands uiterlijke kenmerken uiteraard relevant zijn.''

Er komt een speciale cursus die bijdraagt aan meer bewustzijn "hoe de valkuil van etnisch profileren werkt'', aldus de politie. "Deze cursus reikt ook alternatieven aan hoe agenten kunnen reageren op bepaalde situaties.'' De politie stelt verder nog dit jaar een code vast voor bewust en beter selecteren van mensen die staande worden gehouden. "Deze code maakt duidelijk welke professionele norm de politie hanteert bij controles en hoe zij in zo’n situatie met burgers om wil gaan.''