Tussenrapportage Beter Benutten Zuid Willemsvaart - Wilhelminakanaal

'S-HERTOGENBOSCH - In 2012 is er een ‘Slimme deal’ gesloten tussen het bedrijfsleven en de overheid om het wegennet te ontlasten. Zestien bedrijven in Zuid-Oost-Brabant hebben een intentieverklaring getekend om meer goederen via water te vervoeren als de vaarwegen in Zuidoost-Brabant worden opgewaardeerd. De werkzaamheden, die het mogelijk maken om met grotere schepen te varen zullen eind 2015 zijn afgerond.

Deze bedrijven hebben zich verenigd in stichting BERZOB (Bereikbaarheid Zuidoost-Brabant) en zijn gestart om hun intenties te realiseren. Het MCA Brabant (Multimodaal Coördinatie en Adviescentrum Brabant) coördineert en adviseert bij dit gezamenlijke project. De verwachtingen met betrekking tot de haalbare modal zijn vanwege de crisis bijgesteld.

Desondanks en vooruitlopend op de afronding van de werkzaamheden, zijn de eerste resultaten met betrekking tot het Beter Benutten van de vaarwegen geboekt.

De opwaardering van de vaarwegen onder de noemer ‘Beter benutten van de Zuid-Willemsvaart en het Wilhelminakanaal’ wordt uitgevoerd in opdracht van Rijkswaterstaat en gefinancierd door het Ministerie van I&M, de provincie Noord-Brabant en vier Zuidoost-Brabantse gemeentes. Naast de aanleg van het Maximakanaal worden ook sluizen 4, 5 en 6 aangepakt.

Eind 2015 kunnen de eerste koppelverbanden gaan varen in Zuidoost-Brabant. Daarmee kan circa 900 ton in plaats van circa 450 ton per schip worden vervoerd. Parallel hieraan zijn de bedrijven gestart om vorm en inhoud te geven aan de beoogde modal shift van weg naar water. Het MCA Brabant werkt samen met deze bedrijven en de overheid om dit voor elkaar te krijgen. Zij brengt de opties in kaart, coördineert en organiseert de samenwerking en houdt zicht op de vorderingen.

Verwachtingen potentiële modal shift bijgesteld ten gevolge van crisis

Uit de ‘Tussenrapportage Beter Benutten Zuid Willemsvaart – Wilhelminakanaal’ door Rijkswaterstaat en MCA Brabant, blijkt dat door de crisis de transportvolumes sinds 2011 sterk zijn gedaald. De verwachting op basis van de transportvolumes van 2011 was dat deze opwaardering economische schaalvoordelen op zou leveren en zo een modal shift van ca. 460 vrachtwagenbewegingen per dag naar water mogelijk maken. Op basis van de volumes van 2014 is een shift van circa 388 vrachtwagens per dag mogelijk.

Eerste resultaten modal shift van bulkvervoer behaald

Ondanks afname van de volumes en vooruitlopend op de afronding van de werkzaamheden zijn de eerste resultaten met betrekking tot modal shift toch al geboekt. In 2014 is meer bulk via water vervoerd. Het gaat om een hoeveelheid vergelijkbaar met 76  vrachtwagens per dag. Dit komt vooral door meer focus op vervoer via water en inzet van kennis en kunde met betrekking tot planning en inzet van de binnenvaart. 

Modal shift gaat niet vanzelf

Realisatie van de volledige potentie vereist niet alleen focus en samenwerking, maar ook investeringen in nieuwe laad- en losfaciliteiten. Veel wordt verwacht van de realisatie van een Regionaal Overslag Centrum bij Ekkersrijt. Dat moet minimaal een winst opleveren van 73 minder vrachtautobewegingen per dag. Dat vooruitzicht was in 2011 nog 215 ritten, maar is door de aanhoudende crisis in de bouw bijgesteld.

Hierdoor zijn de plannen voor de aanleg van het ROC verschoven naar 2020. Dat is jammer omdat een ROC op die plaats ook zou kunnen leiden tot het via water vervoeren van andere goederenstromen. Dat maakt het mogelijk om een betere balans te maken voor inkomende en uitgaande goederenstromen over water, de beschikbare scheepscapaciteit beter te benutten en gemakkelijker te concurreren met het vrachtverkeer. Dat zou aanleiding kunnen zijn voor de overheid om hier een startsubsidie te verlenen.

Containers

Ook containers zouden op de middellange termijn (na 2016) op de Brabantse kanalen deel moeten uitmaken van de modal shift. Daarbij wordt gekeken naar de vestiging van een containerterminal  voor Ferm O Feed in Helmond en Bavaria in Lieshout. Deze terminals zouden een afname van minimaal 95 vrachtwagens per dag opleveren de Zuidoost-Brabantse wegen.

Hier moet wel bij worden aangetekend dat de huidige transporten weliswaar met vrachtauto’s gaan, maar naar andere containerterminals, van waar de containers ook nu al per schip naar de zeehavens gaan. Nieuwe containerterminals zouden leiden tot minder inzet van de bestaande terminals. Op de korte termijn is dit economisch gezien niet wenselijk.