Clicky


Weekcontracten: de nieuwe schijnconstructie van uitzendbureaus

Weekcontracten: de nieuwe schijnconstructie van uitzendbureaus
22-05-2015 12:15 | Transport | auteur Tine van Knijff- van Hijum

WINSCHOTEN - Een dodelijk ongeval meemaken en je baan kwijtraken. Het overkwam een vrachtwagenchauffeur -die anoniem wenst te blijven- in twee dagen tijd. De chauffeur was zaterdagochtend 16 mei betrokken bij een ongeval in Winschoten. Een zeer verwarde man pleegde daar zelfmoord onder de wielen van zijn vrachtwagen. 

Het gebeuren had een grote impact op de chauffeur. Maar de gevolgen van het betrokken zijn bij zo’n ernstig ongeval bleken veel groter dan hij had kunnen vermoeden. Deze chauffeur reed voor Bakkerij Borgesius via uitzendbureau Worktrans.

Zijn weekcontract bij uitzendbureau Worktrans werd daags na het ongeval niet verlengd. "Zondag stond het ontslag al zwart-op-wit", aldus de chauffeur. "Bij zaterdag 16 mei stond te lezen ‘ziekmelding’ en bij zondag 17 mei ‘einde contract’. Dat zit mij vreselijk dwars: hier kan ik toch niets aan doen?"

'Het is gewoon beleid'

Volgens een medewerker van Worktrans Zuidbroek, de vestiging waarvoor de chauffeur werkzaam was, is het gewoon beleid. "Het heeft te maken met ons beleid en daar kan ik verder niets over zeggen. Het UWV neemt de kosten van ziekte op zich. Onze weekcontracten lopen af op zondag en beginnen op maandag."

Volgens de medewerker is de chauffeur momenteel bij Worktrans werkzaam op therapeutische basis en kan hij gewoon weer aan de slag zodra hij daar aan toe is. "Ik ben maandag meteen bij hem langs geweest met een bloemetje, wij wilden hem na zo’n gebeurtenis graag een hart onder de riem steken."

Zijn opdrachtgever Bakkerij Borgesius leeft met de chauffeur mee en snapt niet dat  het uitzendbureau meteen het contract heeft beëindigd. "Ik vind het wel heel kort door de bocht, voor wat hij heeft meegemaakt”, zegt plantmanager Willy Boneschansker van Bakkerij Borgesius Nieuw Amsterdam. “We hebben met Worktrans gebeld, daar wordt gezegd: zo zit de wetgeving in elkaar. Ik wist niet eens dat ze zo werken, met weekcontracten. Ik schrok er wel van, vind het in dit geval wel heel cru. Ik heb ook gevraagd waarom ze dit niet met ons gecommuniceerd hebben."

Boneschansker vertelt dat de chauffeur in kwestie heeft aangegeven komende week weer drie dagen aan het werk te willen. "Wij hebben tegen hem gezegd dat hij zelf moet aangeven wat hij aankan, als het niet lukt begrijpen wij dat. Maar ik snap wel dat hij de druk van het uitzendbureau voelt."

Weekcontracten

De redactie raadpleegt een advocaat, of dit juridisch gezien wel door de beugel kan: het contract van een chauffeur beëindigen na een ziekmelding? Het blijkt legaal te zijn. “Maar menselijkerwijs kun je er natuurlijk je vraagtekens bij zetten”, aldus de advocaat.

Weekcontracten hebben, zoals de naam al zegt, een looptijd van een week. Een dergelijk contract wordt steeds stilzwijgend verlengd zolang er werk is en zolang de werknemer niet ziek wordt. Als de werknemer wél ziek wordt, zoals in het geval van deze chauffeur, wordt de overeenkomst per direct opgezegd. Deze eerste ziektedag is een wachtdag, die kost het uitzendbureau niets.

Daarna heeft het uitzendbureau loondoorbetalingsverplichting bij ziekte. Maar deze geldt maximaal tot het einde van de overeenkomst, in het voor hem nadeligste geval dus maar zes dagen. Daarna gaat de kandidaat ziek uit dienst en wordt de loondoorbetaling en verzuimbegeleiding overgenomen door het UWV.

Juridisch gezien wordt er bij een weekcontract elke week een nieuwe overeenkomst gesloten. Maar in sommige cao’s staat dat de hele uitzendperiode als één contract mag wordt geteld. Het aantal weekcontracten doet er dan niet toe.

Zo omzeilen uitzendbureaus de regel dat bij drie of meer opeenvolgende contracten een contract voor onbepaalde tijd moet worden aangeboden. En zo gebeurt wat bij deze chauffeur ook is gebeurd: het uitzendbureau wentelt de kosten voor ziekte af op het UWV.

Financiële gevolgen

De chauffeur in kwestie ondervindt direct financieel nadeel van deze constructie: omdat Worktrans hem direct overdraagt aan het UWV als zijnde ‘ziek uit dienst’ krijgt hij maar zeventig procent van zijn dagloon uitbetaald in plaats van de 90 procent (volgens de NBBU-cao) of 91 procent (ABU-cao), die volgens de uitzendcao’s bij ziekte zouden moeten worden uitbetaald.

Omdat een ernstig verward persoon ervoor gekozen heeft zelfmoord te plegen onder de vrachtwagen van deze chauffeur, gaat de chauffeur er direct financieel op achteruit. Óf hij moet zijn traumatische ervaring maar ‘vergeten’ en direct weer op de vrachtwagen stappen. Wat in dit geval dus ook gebeurt.



‘Iedereen doet het’

De redactie van Transport Online spreekt met een aantal uitzendbureaus, die bevestigen dat het werken met weekcontracten gewoon is geworden. “Wij hebben het van hogerhand opgelegd gekregen. We hebben het heel lang niet gewild, maar de directie zegt dat het moet om mee te kunnen met de concurrentie”, aldus een werknemer van één van de uitzendbureaus.

“De directie zei dat wij één van de laatste uitzendbureaus zijn die overgegaan zijn op weekcontracten. Ik kan je zeggen: bedrijfsbreed wordt er enorm van gebaald. Je wilt fatsoenlijk met je chauffeurs kunnen omgaan.”

Op vragen van de redactie of in het genoemde geval van de chauffeur bij dit uitzendbureau ook zo zou zijn gehandeld, wordt bevestigend geantwoord. “We hebben een tijd geleden iets soortgelijks meegemaakt. Toen is die chauffeur nog een week via ons betaald en toen overgegaan naar het UWV. Maar wat is een week in zo’n geval?”

Of de chauffeur in kwestie volgende week weer vertrouwd op zijn vrachtwagen zit, is maar de vraag. Hij heeft een zeer ernstig ongeval meegemaakt en gaf gisteren nog aan de controle volledig kwijt te zijn. “Ik merk dat ik afglijd. Het is mij pijnlijk duidelijk geworden: over een vrachtwagen heb je niks te vertellen. Ik dacht dat ik er goed mee overweg kon, maar heb nu het gevoel dat ik de controle helemaal kwijt ben.”

Gevaar op de weg dankzij schijnconstructie

Slachtofferhulp is gisteren nog bij deze chauffeur thuis geweest en ook bij Borgesius waarschuwen ze hem wel goed aan te geven wat wel en niet kan. Maar de chauffeur is in feite rechteloos. Hij staat onder druk, hij móet wel aan het werk. Ook al zou hij een gevaar op de weg kunnen zijn in zijn toestand’omdat hij het risico loopt wederom geconfronteerd te worden met ‘einde contract’ stapt hij volgende week weer op de wagen. Ziekmelden is geen optie.

Een schijnconstructie waar uitzendbureaus massaal gebruik van blijken te maken, zorgt daarmee indirect voor onmiddellijk gevaar voor niet alleen de betrokken vrachtwagenchauffeur maar in feite voor iedereen die deelneemt aan het verkeer.

'Welkom in de wereld van sociale dumping'

Edwin Atema van het FNV reageert geschrokken en verbolgen: “Welkom in de wereld van sociale dumping.”

Bij sociale dumping wordt vaak gedacht aan werknemers die vanuit het buitenland in Nederland komen werken onder zeer slechte arbeidsvoorwaarden, maar ook onder Nederlandse werknemers blijkt dit dus massaal voor te komen.

“Daarom strijdt het FNV hier ook tegen. Het is gewoon afschuwelijk. Werknemers worden op alle vlakken monddood gemaakt.”

Weekcontracten zijn niet illegaal, ze staan gewoon in de cao. Vakbonden zijn daar dus mee akkoord gegaan. “Ja, maar dit soort contracten zijn alleen bedoeld voor vakantie- en ziekteopvang. Het is niet de bedoeling dat het de norm wordt.”

De FNV vindt dat transportbedrijven chauffeurs gewoon in loondienst moeten nemen. “Het is heel mooi dat deze bakkerij zo meeleeft, maar wat mij betreft is dit geval juist de verantwoordelijkheid van de bakkerij. Het zou getuigen van goed werkgeverschap als bedrijven werknemers gewoon zelf in dienst nemen. Werkgevers roepen, door akkoord te gaan met dit soort constructies, heel wat over zich af.”

Atema vindt dat werknemers moeten melden dat hen dit overkomt. “Chauffeurs zijn hele sterke gasten, ze worden nu monddood gemaakt. Als we weten wie het overkomt, kunnen we rechtszaken aanspannen en de publiciteit zoeken, dat kan alleen samen met werknemers.”

De redactie van Transport Online komt graag in contact met werknemers die ook via weekcontracten voor een uitzendbureau werken. Mail naar: t.vanknijff@transport-online.nl

De namen van betrokkenen die anoniem wensten te blijven, zijn bij de redactie bekend.

Foto's

  • J.Roeland
    Borgesius