Luchtruim wordt steeds voller
NEW YORK - Meer mensen vliegen dan ooit. Voor vliegmaatschappijen is het een uitdaging om hun passagiers veilig door het steeds vollere luchtruim te vervoeren.
Iedere dag stappen in de hele wereld zo'n 8,3 miljoen mensen - meer dan de hele bevolking van Zwitserland - op het vliegtuig. Bijna allemaal komen ze ook weer veilig op de grond. Sommige vluchten zijn echter veiliger dan andere. In Afrika bijvoorbeeld is het aantal ongelukken bijna vijf keer het mondiale gemiddelde, volgens cijfers van de internationale burgerluchtvaartorganisatie ICAO. Maar het is juist op zulke plekken dat het luchtverkeer het hardste groeit en waar het aantal luchtreizigers in de komende vijftien jaar vermoedelijk zal verdubbelen.
"In sommige delen van de wereld zal er een leercurve zijn", zegt Patrick Smith, een verkeersvlieger met 24 jaar ervaring en auteur van het standaardwerk Cockpit Confidential. Het betekent niet per se dat vliegen gevaarlijker wordt. "De aantallen vliegtuigen en passagiers zijn al verdubbeld en het is alleen maar veiliger geworden", zegt Smith.
Om de toename van het aantal passagiers te verwerken zullen maatschappijen voldoende gekwalificeerde piloten en onderhoudstechnici moeten aantrekken en opleiden. Overheden zullen veiligheidsvoorschriften moeten ontwikkelen en handhaven. Er moeten nieuwe start- en landingsbanen komen, met bijbehorende navigatiehulpmiddelen. Experts onderkennen de moeilijkheden, maar merken op dat de luchtvaartsector wel meer grote groeispurten heeft gemaakt waarin het toch gelukt is de veiligheid te verbeteren.
Vorig jaar vlogen 3,1 miljard passagiers, twee keer zoveel als in 1999. Toch is de kans om in een vliegtuig te verongelukken veel kleiner geworden. Sinds het jaar 2000 waren er minder dan drie sterfgevallen per tien miljoen passagiers, volgens een analyse van Associated Press van ongeluksgegevens afkomstig van het luchtvaartconsultancybedrijf Ascend. In de jaren negentig waren dat er nog bijna acht, in de jaren tachtig elf en de jaren zeventig 26.
De internationale luchtvaart beleefde in de afgelopen weken enkele zwarte dagen, met het neerhalen van vlucht MH17 van Malaysia Airlines en dodelijke ongelukken in Taiwan en Mali. Maar de zeldzame reeks van drie tragedies vertegenwoordigt maar een fractie van de 93,5 duizend dagelijkse vluchten in de hele wereld.
Met de groeiende inkomens in Zuidoost-Azië, Afrika, Latijns-Amerika, India en China willen steeds meer mensen in die gebieden vliegen. Vliegtuigbouwer Airbus ziet in die gebieden een groei van 13,2 procent per jaar, vergeleken met 2,4 procent in de Verenigde Staten.
In veel landen is vliegen vaak de enige mogelijkheid om grote afstanden af te leggen. Steden liggen afgelegen en er zijn niet altijd adequate autosnelwegen of spoorlijnen. Nieuwe luchtvaartmaatschappijen zien kansen en bieden goedkope vluchten aan om de groeiende reislust te bevredigen.
Deze maatschappijen, vaak onbekend buiten de eigen regio, breiden hun luchtvloot vliegensvlug uit. Alleen al in de komende zes jaar ontvangen het Indonesische Lion Air en het Indiase IndiGo respectievelijk 265 en 125 nieuwe vliegtuigen, volgens de Bank of America.
Boeing schat dat in de komende twintig jaar 498 duizend nieuwe piloten en 556 duizend nieuwe onderhoudsmonteurs nodig zullen zijn. "Dit is een wereldwijd vraagstuk, dat brede samenwerking en innovatieve oplossingen vereist", zegt Sherry Carbary, vicepresident van Boeing Flight Services.
Lee Moak, voorzitter van de Amerikaanse pilotenvakbond ALPA, stelt dat overheden en vakorganisatie streng moeten toezien op de opleiding van nieuw personeel. "Als je niet veilig werkt, zul je geen klanten krijgen."
Landen moeten ook investeren in infrastructuur. Ze moeten zorgen voor voldoende radardekking, belichting van landingsbanen, bebakening en kundige brandweer- en hulpdiensten, zegt Todd Curtis, directeur van Airsafe.com. In ontwikkelingslanden zijn ook onvoldoende vliegvelden om naar uit te wijken als dat nodig mocht zijn. Ook moeten bij vliegvelden voldoende ziekenhuizen met traumacentra zijn. Bij bijna een derde van alle ongelukken sinds 1959 waarbij een vliegtuig volledig verloren ging waren er geen doden te betreuren, zegt Boeing.
Technische verbeteringen helpen ook het aantal ongelukken omlaag te brengen. Honeywell Aerospace introduceerde anderhalf jaar geleden een nieuw systeem dat piloten meer informatie geeft over ernstige turbulente, hagel en bliksem. Het bedrijf werkt ook aan een systeem om het zicht van piloten in slecht weer te verbeteren, een infraroodcamera waarmee ze door de bewolking heen toch de landingsbaan kunnen zien.
Die technische hulpmiddelen kunnen een hele generatie nieuwe piloten helpen veiliger te vliegen, maar het blijft natuurlijk de vraag of maatschappijen daarvoor bereid zijn in de buidel te tasten. Volgens James Hall, voormalig voorzitter van de Amerikaanse transportveiligheidsraad NTSB, zijn maatschappijen uit kostenoverwegingen fel gekant tegen het upgraden van hun bestaande vliegtuigen. "Je zult een situatie krijgen van de haves en de have-nots." (Novum/AP)